blog, آموزشی و علمی

راهنمای استفاده از لامپ های مادون قرمز (حرارتی) در مرغداری ها و اماکن دامپروری

راهنمای استفاده از لامپ های مادون قرمز (حرارتی) در مرغداری ها و اماکن دامپروری

راهنمای استفاده از لامپ‌های مادون قرمز (حرارتی) در مرغداری‌ها و اماکن دامپروری

تأمین دمای مناسب یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در پرورش طیور و دام، به‌ویژه در سنین اولیه رشد است. لامپ‌های مادون قرمز یا حرارتی به‌عنوان یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین تجهیزات گرمایشی، نقش مهمی در ایجاد شرایط محیطی مطلوب در مرغداری‌ها و اماکن دامپروری ایفا می‌کنند. این مقاله به بررسی اصول، مزایا، نحوه استفاده صحیح و نکات ایمنی مربوط به این لامپ‌ها می‌پردازد.

لامپ مادون قرمز چیست؟

لامپ مادون قرمز نوعی منبع گرمایی است که انرژی خود را به‌صورت تابش مادون قرمز منتقل می‌کند. این تابش مستقیماً اجسام، بدن جوجه‌ها یا دام‌ها و بستر را گرم می‌کند، نه هوای اطراف را. به همین دلیل، بازده گرمایی بالایی داشته و برای فضاهای باز یا نیمه‌باز بسیار مناسب است.

لامپ ۲۵۰ وات مادون قرمز حرارتی نور

قیمت اصلی: ۹۹۰,۰۰۰ تومان بود.قیمت فعلی: ۹۳۹,۰۰۰ تومان.

کاربرد لامپ‌های حرارتی در مرغداری‌ها

در مرغداری‌ها، به‌ویژه در دوره پرورش جوجه‌های یک‌روزه، کنترل دما حیاتی است. لامپ‌های مادون قرمز کاربردهای زیر را دارند:

  • گرم‌کردن جوجه‌ها در روزهای ابتدایی زندگی
  • کاهش تلفات ناشی از سرما
  • کمک به یکنواختی رشد جوجه‌ها
  • کاهش استرس حرارتی و افزایش مصرف خوراک

دمای پیشنهادی برای جوجه‌ها

  • هفته اول: حدود 32–34 درجه سانتی‌گراد
  • هر هفته: کاهش تدریجی 2–3 درجه
  • پس از 4–5 هفتگی: معمولاً نیاز به گرمایش حذف می‌شود

کاربرد در اماکن دامپروری

در دامداری‌ها نیز لامپ‌های حرارتی برای موارد زیر استفاده می‌شوند:

  • گرم‌کردن بره‌ها، گوساله‌ها و بزغاله‌ها پس از تولد
  • پیشگیری از سرمازدگی و بیماری‌های تنفسی
  • ایجاد محیط خشک‌تر و کاهش رطوبت بستر
  • کمک به بهبود گردش خون و آرامش دام

راهنمای استفاده از لامپ های مادون قرمز (حرارتی) در مرغداری ها و اماکن دامپروری

مزایای استفاده از لامپ‌های مادون قرمز

  1. بازده گرمایی بالا و انتقال مستقیم گرما
  2. نصب و راه‌اندازی آسان
  3. کاهش مصرف انرژی نسبت به برخی سیستم‌های گرمایشی مرکزی
  4. قابلیت استفاده موضعی (گرمایش فقط محل مورد نیاز)
  5. کاهش جریان هوا و گرد و غبار در مقایسه با بخاری‌ها

نکات مهم در نصب و استفاده

برای استفاده ایمن و مؤثر از لامپ‌های حرارتی، رعایت نکات زیر ضروری است:

1. ارتفاع نصب

  • فاصله لامپ تا جوجه‌ها یا دام‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که:
    • باعث سوختگی نشود
    • گرمای کافی تأمین گردد
  • معمولاً ارتفاع بین 40 تا 70 سانتی‌متر (بسته به توان لامپ) توصیه می‌شود.

    بازه‌ی ۴۰ تا ۷۰ سانتی‌متر یک “عدد ثابت” نیست؛ چون ارتفاع مناسب به چند عامل بستگی دارد: توان لامپ، سن/اندازه‌ی حیوان، دمای سالن، نوع سرپناه (گارد/رفلکتور)، و اینکه می‌خواهید چند متر مربع را پوشش بدهید. برای اینکه دقیق‌تر شود، این راهنمای عملی را داشته باشید:

    رابطه‌ی توان لامپ با ارتفاع

    به‌عنوان نقطه‌ی شروع (برای جوجه‌ها یا نوزاد دام‌ها در فضای بدون باد شدید):

    • 100 وات: حدود 55 تا 70 سانتی‌متر

    • 150 وات: حدود 50 تا 65 سانتی‌متر

    • 175 وات: حدود 45 تا 60 سانتی‌متر

    • 250 وات: حدود 40 تا 55 سانتی‌متر

    این‌ها “ارتفاع اولیه برای تنظیم” هستند؛ بعد با رفتار حیوانات ریزتنظیم می‌کنید .

    نکته: هرچه لامپ پرقدرت‌تر باشد، برای جلوگیری از گرمای بیش از حد و سوختگی، معمولاً یا باید ارتفاع بیشتر شود یا سطح پوشش را با رفلکتور پخش‌تر کنید. اما چون خیلی‌ها با 250 وات می‌خواهند گرما را “متمرکز” کنند، عملاً آن را پایین‌تر می‌آورند؛ این کار باید با احتیاط و با گارد انجام شود.

    راهنمای استفاده از لامپ های مادون قرمز (حرارتی) در مرغداری ها و اماکن دامپروری

    قطر/سطح پوشش گرما با تغییر ارتفاع

    با افزایش ارتفاع:

    • گرما پخش‌تر می‌شود (دایره‌ی بزرگ‌تر)

    • ولی شدت گرما در مرکز کمتر می‌شود

    به‌طور تقریبی:

    • در 40–45 سانتی‌متر: نقطه‌ی مرکزی خیلی گرم، پوشش کوچک‌تر (برای تعداد کم یا هوای خیلی سرد)

    • در 55–60 سانتی‌متر: پوشش متعادل (برای بیشتر سالن‌ها مناسب‌تر)

    • در 65–70 سانتی‌متر: پوشش بزرگ‌تر ولی ملایم‌تر (اگر محیط خیلی سرد نیست یا تعداد زیاد است)

    دقیق‌ترین روش تنظیم ارتفاع(رفتار دام/جوجه)

    این بهترین ابزار شماست، حتی دقیق‌تر از هر جدول:

    • همه زیر لامپ کپه می‌شوند و صدا/بی‌قراری دارند → سردشان است → لامپ را 5–10 سانت پایین‌تر بیاورید یا توان را بیشتر کنید.

    • از زیر لامپ فرار می‌کنند، دهان باز نفس می‌زنند، پخش می‌شوند و فاصله می‌گیرند → گرمشان است → لامپ را 5–10 سانت بالاتر ببرید.

    • پخش یکنواخت، آرام، خوابیده یا راه رفتن طبیعی → دما خوب است → دست نزنید.

    قاعده‌ی طلایی: تنظیم‌ها را کم‌کم (۵ تا ۱۰ سانت) انجام دهید و ۱۵–۳۰ دقیقه بعد دوباره رفتار را ببینید.

    سن/اندازه هم ارتفاع را تغییر می‌دهد

    • روزهای اول جوجه‌ها: نیاز به گرمای متمرکزتر → معمولاً کمی پایین‌تر (ولی با احتیاط)

    • با بزرگ‌تر شدن: نیاز کمتر می‌شود → هر چند روز ۵–۱۰ سانت بالاتر ببرید یا تعداد لامپ‌ها را کم کنید.

    برای نوزاد دام‌ها (گوساله/بره/بزغاله):

    • چون قدشان بیشتر است و به لامپ نزدیک‌تر می‌شوند، بهتر است کمی ارتفاع بیشتر بگیرید و گارد حتماً داشته باشید.

راهنمای استفاده از لامپ های مادون قرمز (حرارتی) در مرغداری ها و اماکن دامپروری

2. توان مناسب لامپ

  • لامپ‌های رایج: 100، 150، 175 و 250 وات
  • انتخاب توان به تعداد دام، سن، فصل و دمای محیط بستگی دارد.

3. رفتار دام به‌عنوان شاخص دما

  • تجمع زیر لامپ → دما کم است
  • پراکندگی زیاد و دوری از لامپ → دما زیاد است
  • پخش یکنواخت → دمای مناسب

نکات ایمنی

  • استفاده از سرپیچ‌های سرامیکی نسوز
  • محکم‌کردن لامپ برای جلوگیری از سقوط
  • دور نگه‌داشتن از مواد قابل اشتعال
  • استفاده از محافظ فلزی (گارد) روی لامپ
  • بررسی منظم سیم‌کشی و اتصالات برق

سرپیچ تونلی سرامیکی E27

قیمت اصلی: ۶۹,۰۰۰ تومان بود.قیمت فعلی: ۵۰,۰۰۰ تومان.

مقایسه با سایر سیستم‌های گرمایشی

ویژگیلامپ مادون قرمزبخاری گازیهیتر مرکزی
گرمایش موضعی✔️
مصرف انرژیمتوسطبالابالا
هزینه نصبکممتوسطزیاد
کنترل دماآسانمتوسطپیچیده

جمع‌بندی

لامپ‌های مادون قرمز یکی از مؤثرترین، اقتصادی‌ترین و ساده‌ترین روش‌های گرمایش در مرغداری‌ها و اماکن دامپروری هستند. استفاده صحیح از این لامپ‌ها، با رعایت اصول فنی و ایمنی، می‌تواند موجب کاهش تلفات، بهبود رشد، افزایش بهره‌وری و سلامت دام و طیور شود. انتخاب توان مناسب، نصب اصولی و پایش مداوم شرایط محیطی، کلید موفقیت در بهره‌گیری از این فناوری است.

دیدگاهتان را بنویسید