چرا لامپهای LED بیکیفیت سریع میسوزند؟

لامپهای LED به دلیل مصرف انرژی پایین و طول عمر بالا، امروزه به یکی از محبوبترین منابع روشنایی در خانهها، فروشگاهها و فضاهای کاری تبدیل شدهاند. اما حتماً مشاهده کردهاید که برخی لامپهای LED، برخلاف انتظار، خیلی زود میسوزند یا نورشان افت میکند. این مشکل معمولاً ناشی از کیفیت پایین ساخت، استفاده از قطعات بیکیفیت و طراحی غیرمهندسی شده است. در این مقاله به دلایل اصلی سوختن سریع لامپهای LED بیکیفیت میپردازیم.
۱. کیفیت پایین چیپهای LED
یکی از اصلیترین دلایل سوختن زودهنگام لامپهای LED، استفاده از چیپهای ارزان قیمت و بیکیفیت است.
این چیپها:
-
راندمان نوری پایینی دارند.
-
حرارت بیشتری تولید میکنند.
-
طول عمر واقعی آنها بسیار کمتر از چیپهای برنددار است.
نتیجه: گرمای زیاد باعث کاهش عمر LED شده و لامپ سریع میسوزد.
۲. عدم استفاده از سیستم خنککننده (هیتسینک) مناسب
LEDها در زمان روشن بودن گرما تولید میکنند. اگر گرما به درستی دفع نشود:
-
دمای چیپ افزایش پیدا میکند.
-
سرعت تخریب مواد نیمهرسانا بیشتر میشود.
-
کارایی نوری افت کرده و در نهایت باعث سوختگی میشود.
لامپهای بیکیفیت معمولاً یا هیتسینک آلومینیومی مناسبی ندارند یا کاملاً بدون سیستم خنککننده ساخته میشوند!
۳. مدار درایور ضعیف یا غیرایزوله
لامپهای LED برای تبدیل برق شهری (AC) به جریان مناسب برای LEDها به درایور نیاز دارند.
در لامپهای بیکیفیت:
-
از درایورهای ساده بدون ایزولاسیون استفاده میشود.
-
ولتاژ و جریان به درستی کنترل نمیشود.
-
نوسانات برق مستقیماً به LEDها آسیب میزند.
نتیجه: در زمان افزایش یا افت ولتاژ، لامپ سریعاً میسوزد.
۴. اتصال سری LEDها بدون حفاظت
در بسیاری از لامپهای بیکیفیت، تمام LEDها به صورت سری بسته میشوند. یعنی اگر فقط یکی از LEDها خراب شود:
-
کل مدار باز میشود.
-
کل لامپ خاموش میشود.
برخلاف این، لامپهای باکیفیت معمولاً یا مدار موازی دارند یا حفاظتی مثل بایپس دیود بین LEDها نصب شده است.
۵. ضعف در طراحی برد مدار چاپی (PCB)
در PCBهای بیکیفیت:
-
ضخامت مس کم است.
-
پخش حرارت به خوبی انجام نمیشود.
-
ولتاژ ناخواسته و جریان نشتی به وجود میآید.
تمام این موارد طول عمر لامپ را به شدت کاهش میدهد.
۶. بیتوجهی به استانداردهای تولید
لامپهای برند معتبر تحت تستهای مختلف (مثل دمای محیطی، رطوبت، ولتاژ نوسانی) تولید میشوند.
ولی لامپهای متفرقه بدون رعایت این استانداردها و صرفاً با هدف ارزانسازی تولید میشوند.
۷. کیفیت پایین لحیمکاری و اتصالات داخلی
در لامپهای بیکیفیت:
-
لحیم سرد و ناقص زیاد دیده میشود.
-
با گذشت زمان و گرم شدن مداوم، لحیمها ترک میخورند و اتصال قطع میشود.
-
این قطع و وصل شدن منجر به سوختن مدار میشود.
۸. استفاده از قابهای نامناسب
گاهی قاب لامپها از پلاستیکهای ارزان و نامرغوب ساخته شدهاند که:
-
به خوبی حرارت را عبور نمیدهند.
-
در اثر گرما دفرمه میشوند.
-
به خرابی زودهنگام لامپ منجر میشود.
۹. نداشتن محافظ اضافه بار و نوسان برق
لامپهای خوب دارای مدارهایی برای محافظت در برابر نوسانات ولتاژ هستند. اما لامپهای بیکیفیت این قابلیت را ندارند و با کوچکترین شوک الکتریکی میسوزند.
۱۰. کاهش نور به جای خاموشی کامل
گاهی اوقات لامپهای بیکیفیت نمیسوزند، ولی شدت نور آنها بهشدت کاهش مییابد. این هم نتیجهی افت کیفیت چیپ یا درایور است و به معنی پایان عمر مفید لامپ میباشد.
جمعبندی:
اگر میخواهید از لامپ LED به درستی و طولانی استفاده کنید:
-
لامپهای برنددار و دارای گارانتی معتبر بخرید.
-
به کیفیت چیپ، هیتسینک و درایور دقت کنید.
-
قیمت خیلی پایین نشانهی کیفیت خوب نیست!
یک جدول کاربردی: نشانههای لامپهای LED بیکیفیت
ویژگی | لامپ بیکیفیت | لامپ باکیفیت |
---|---|---|
چیپ LED | گمنام و ارزان | برند معتبر |
درایور | ساده و بدون محافظ | با کنترل ولتاژ |
خنککننده | ندارد یا ضعیف | هیتسینک آلومینیومی خوب |
اتصال LEDها | سری ساده بدون محافظ | موازی یا سری-موازی با دیود |
طول عمر واقعی | کمتر از ۳۰۰۰ ساعت | بیشتر از ۱۵۰۰۰ ساعت |
گارانتی | ندارد یا جعلی | معتبر و رسمی |