پودر سفید داخل کابل‌های برق چیست و چه کاربردی دارد؟

اگر تا به حال یک کابل برق را بریده یا پوسته‌اش را شکافته باشید، ممکن است با پودر یا ماده‌ای سفیدرنگ درون آن روبه‌رو شده باشید. دیدن این پودر برای بسیاری از افراد عجیب است و حتی گاهی آن را با نشانه‌ی خرابی یا سوختگی اشتباه می‌گیرند. در حالی که در بسیاری از کابل‌ها، این ماده کاملاً عمدی و بخشی از طراحی کابل است.

در این مقاله توضیح می‌دهیم پودر سفید داخل کابل‌ها معمولاً چیست، چرا استفاده می‌شود، چه زمانی طبیعی است و چه زمانی می‌تواند نشانه‌ی مشکل باشد.

1) پودر سفید معمولاً چیست؟

ماده سفید داخل بعضی کابل‌های برق معمولاً یکی از این موارد است:

الف) پودر تالک (Talc)

رایج‌ترین حالت، پودر تالک صنعتی است؛ همان پودر معدنی نرم و لغزنده که در صنایع برای کاهش اصطکاک به کار می‌رود.

ب) پودرهای معدنی و پرکننده‌ها (Fillers)

در برخی کابل‌ها ممکن است از کربنات کلسیم (CaCO₃)، مواد معدنی عایق یا ترکیبات پرکننده در لایه‌های داخلی یا درون مواد PVC استفاده شود. گاهی این مواد به شکل گرد سفید دیده می‌شوند.

ج) ترکیبات ژل/پودرهای آب‌بند (در بعضی کابل‌های خاص)

در کابل‌های مخابراتی یا برخی کابل‌های ضد رطوبت، مواد ژلی یا پودری برای جلوگیری از نفوذ آب استفاده می‌شود. این مورد در کابل برق خانگی کمتر است، ولی در برخی کابل‌های خاص دیده می‌شود.

2) چرا داخل کابل برق پودر سفید می‌ریزند؟

وجود این پودر چند هدف مشخص دارد:

1) جلوگیری از چسبیدن عایق به روکش و آسان‌تر شدن لخت‌کردن کابل

در کابل‌هایی که چند رشته سیم داخل یک روکش مشترک قرار دارند، ممکن است عایق‌ها در اثر فشار و گرما کمی به هم “بچسبند”. پودر تالک مانند یک روان‌کننده خشک عمل می‌کند و باعث می‌شود:

• رشته‌ها راحت‌تر از هم جدا شوند
• پوست کابل آسان‌تر باز شود
• هنگام نصب و سیم‌کشی، کابل کمتر آسیب ببیند

2) کاهش اصطکاک هنگام تولید کابل

در فرآیند تولید، روکش‌ها و لایه‌های مختلف با دستگاه‌های اکسترودر شکل می‌گیرند. وجود تالک یا مواد مشابه می‌تواند:

• اصطکاک را کم کند
• کیفیت سطح داخلی را بهتر کند
• احتمال پارگی یا گیر کردن در خط تولید را کاهش دهد

3) کمک به پایداری حرارتی و مکانیکی در برخی ساختارها

در بعضی کابل‌ها، پرکننده‌های معدنی بخشی از فرمول PVC یا XLPE هستند تا:

• دوام مکانیکی افزایش یابد
• تغییر شکل در گرما کمتر شود
• مقاومت در برابر شعله یا گسترش آتش بهتر شود (بسته به نوع ترکیب)

3) آیا وجود پودر سفید نشانه خرابی کابل است؟

در بیشتر مواقع: نه. وجود مقدار مشخصی پودر سفید، به‌خصوص اگر کابل نو یا سالم باشد، طبیعی است.

اما در برخی شرایط باید دقت کرد:

نشانه‌های حالت غیرطبیعی

اگر همراه با پودر سفید موارد زیر را دیدید، احتمالاً کابل مشکل دارد:

• بوی تند سوختگی یا پلاستیک ذوب‌شده
• سیاهی، دوده، یا تغییر رنگ قهوه‌ای/زرد
• خشک و شکننده شدن عایق
• ترک خوردن روکش یا پوسته‌پوسته شدن
• وجود رطوبت، نم‌زدگی یا خوردگی روی مس

در این حالت ممکن است کابل در معرض گرمای زیاد، اضافه‌بار، اتصال بد، یا مواد شیمیایی قرار گرفته باشد و نیاز به بررسی جدی دارد.

4) آیا لمس کردن پودر داخل کابل برق خطر دارد؟

معمولاً این پودرها خطر جدی ندارند، اما بهتر است مثل هر ماده صنعتی:

• آن را استنشاق نکنید
• بعد از کار با کابل، دست‌ها را بشویید
• اگر مقدار پودر زیاد است، از ماسک ساده استفاده کنید

نکته مهم‌تر این است که خطر اصلی معمولاً خودِ پودر نیست، بلکه کار کردن با کابل برق است. اگر کابل به برق وصل باشد، دستکاری آن می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

جمع‌بندی

پودر سفید داخل برخی کابل‌های برق معمولاً تالک یا مواد معدنی مشابه است که برای کاهش اصطکاک، آسان‌تر شدن نصب و جداشدن رشته‌ها، و بهبود فرآیند تولید به کار می‌رود. در حالت عادی وجود آن طبیعی است؛ اما اگر همراه با بوی سوختگی، سیاهی، شکنندگی عایق یا آثار حرارت باشد، باید کابل را بررسی یا تعویض کرد.