سیستم اعلام حریق یا اعلان حریق ؟ انواع، کاربرد و استانداردها

سیستم اعلام حریق چیست| راهنمای کامل، انواع، کاربرد و استانداردها

آتش‌سوزی یکی از خطرناک‌ترین و خسارت‌بارترین حوا-=دثی است که می‌تواند در چند ثانیه جان انسان‌ها و اموال را تهدید کند. سیستم اعلام حریق یا همان اعلان حریق یکی از ابزارهای اصلی برای شناسایی سریع وقوع حریق و هشدار به افراد حاضر در محیط است. در این مقاله، به‌صورت کامل و سئو شده بررسی می‌کنیم که سیستم اعلام حریق چیست، چگونه کار می‌کند، انواع آن چیست، از چه اجزایی تشکیل شده، چه استانداردهایی دارد و در نهایت چگونه یک سیستم مناسب را برای محل موردنظر خود انتخاب کنیم.

اعلام حریق یا اعلان حریق؛ کدام درست است؟

در زبان فارسی، هر دو واژه «اعلام حریق» و «اعلان حریق» استفاده می‌شوند، اما «اعلام حریق» رایج‌تر و صحیح‌تر است. کلمه «اعلان» بیشتر در معنای اطلاعیه و آگهی به کار می‌رود، در حالی که «اعلام» به معنای خبر دادن و اطلاع‌رسانی درباره وقوع یک رویداد خاص است. بنابراین، اصطلاح دقیق‌تر «سیستم اعلام حریق» است.

سیستم اعلام حریق چیست؟

سیستم اعلام حریق (Fire Alarm System) مجموعه‌ای از تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی است که به‌صورت خودکار یا دستی، در زمان تشخیص دود، حرارت یا شعله، هشدار صوتی و نوری به افراد حاضر در محل می‌دهد تا برای تخلیه یا کنترل حریق اقدام کنند.

اجزای اصلی سیستم اعلام حریق

دتکتورها (کاشف‌ها)
- دتکتور دود (Smoke Detector)
- دتکتور حرارتی (Heat Detector)
- دتکتور گازی (Gas Detector)
- دتکتور شعله (Flame Detector)
پنل مرکزی (Control Panel)
قلب سیستم است که اطلاعات دتکتورها را دریافت و تحلیل می‌کند و دستورات لازم را صادر می‌نماید.
آژیر و فلاشر (Sounder & Flasher)
برای هشدار صوتی و نوری به افراد جهت تخلیه سریع محیط.
شستی اعلام حریق (Manual Call Point)
جهت فعال‌سازی دستی سیستم اعلام حریق.
منبع تغذیه اضطراری (Backup Battery)
در صورت قطع برق، سیستم همچنان به کار خود ادامه دهد.

انواع سیستم اعلام حریق

1. اعلام حریق متعارف (Conventional)

در این نوع سیستم، هر طبقه یا ناحیه ساختمان یک زون (منطقه) جداگانه دارد. اگر در یکی از زون‌ها حریق رخ دهد، فقط همان زون اعلام خطر می‌کند.

2. اعلام حریق آدرس‌پذیر (Addressable)

دتکتورها دارای آدرس منحصربه‌فرد هستند و محل دقیق حادثه از طریق پنل مرکزی مشخص می‌شود.

3. سیستم بی‌سیم (Wireless)

همه تجهیزات با استفاده از ارتباط رادیویی به یکدیگر متصل هستند. مناسب برای ساختمان‌های تاریخی یا مکان‌هایی که کابل‌کشی سخت است.

نحوه عملکرد سیستم اعلام حریق

دتکتور یا شستی، علائم وقوع حریق را شناسایی می‌کند.
سیگنال به پنل مرکزی منتقل می‌شود.
پنل، منطقه خطر را تشخیص داده و هشدار لازم را صادر می‌کند.
آژیر و فلاشر فعال شده و نیروهای امدادی مطلع می‌شوند.

استانداردهای سیستم اعلام حریق

NFPA 72: استاندارد بین‌المللی اعلام و اطفای حریق
EN 54: استاندارد اروپایی برای اجزای اعلام حریق
ISIRI: استاندارد ملی ایران برای سیستم‌های اعلام حریق
استاندارد آتش‌نشانی تهران، اصفهان، مشهد و دیگر شهرها ممکن است جزئیات خاص خود را داشته باشند.

مزایای سیستم اعلام حریق

شناسایی سریع حریق و کاهش خسارات جانی و مالی
افزایش امنیت ساکنین و کارکنان
هماهنگی با سیستم‌های اطفای حریق خودکار
کاهش هزینه بیمه ساختمان
الزامی در پروژه‌های ساختمانی بزرگ، بیمارستان‌ها، برج‌ها و کارخانجات

نصب و راه‌اندازی سیستم اعلام حریق

نکات مهم:

از برندهای معتبر مانند زیمنس، هوچیکی، آپولو، تسلا، زتا، سنس استفاده کنید.
برای هر محیط، نوع دتکتور مناسب انتخاب شود (مثلاً در آشپزخانه از دتکتور حرارتی به‌جای دود).
طراحی باید توسط مهندس دارای صلاحیت انجام شود.
تست دوره‌ای و نگهداری منظم فراموش نشود.

تفاوت اعلام حریق و اطفای حریق چیست؟

اعلام حریق فقط وظیفه شناسایی و هشدار دارد.
اطفای حریق وظیفه خاموش کردن آتش را بر عهده دارد (مانند اسپرینکلر یا سیستم گاز CO2).

نتیجه‌گیری

سیستم اعلام حریق یک ضرورت غیرقابل انکار در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی است. نصب و انتخاب درست این سیستم می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد و از خسارات گسترده جلوگیری کند. با آگاهی کامل از انواع، اجزا، استانداردها و نحوه عملکرد، می‌توانید بهترین تصمیم را برای ایمنی محیط خود بگیرید.

سوالات متداول درباره اعلام حریق

آیا نصب سیستم اعلام حریق در ساختمان الزامی است؟
بله، طبق قوانین شهرداری و آتش‌نشانی، برای بسیاری از ساختمان‌ها اجباری است.

فرق بین دتکتور دود و حرارت چیست؟
دتکتور دود به وجود دود حساس است، اما دتکتور حرارتی به دمای بالا واکنش نشان می‌دهد.

آیا اعلام حریق به تنهایی کافی است؟
خیر. بهتر است همراه با آن، سیستم اطفای حریق هم نصب شود.