انواع درجه حفاظت (IP) در لوازم برق و روشنایی

درجه حفاظت IP که به اختصار حفاظت بین المللی می باشد به معنای درجه حفاظت بین المللی برای انواع تجهیزات الکترونیکی است. به طور کلی، یکی از مهم ترین ویژگی های هر نور یا پروژکتور، امتیاز IP آن است. درجه حفاظت یا IP میزان مقاومت و حفاظتی است که وسایل الکتریکی و الکترونیکی در برابر عوامل مضر محیطی مانند آب، گرد و غبار، رطوبت و … دارند. درجه حفاظت یا اندازه شماره IP همیشه 2 رقمی است مانند IP68، IP65 و …

به طور کلی سیستمی وجود دارد که در آن انواع پروژکتورها و وال واشرها با توجه به IP آنها و بر اساس ICE (استاندارد و پروتکل کمیسیون بین المللی الکترونیک) اولویت بندی می شوند که در بسیاری از دسته بندی های محصولات الکترونیکی یکسان است. و مخصوصا انواع وسایل روشنایی مانند انواع چراغ ها، انواع پروژکتور، انواع لامپ و دوربین کاربرد فراوان دارد.

تجهیزات ذکر شده در بخش های مختلف از جمله محیط های کاری حساس صنعتی و یا در زیبایی معابر شهری، روشنایی شهری، نورپردازی پارک ها و مجتمع ها، آبنماها و … قابل استفاده است.

IP در لوازم روشنایی مثل لامپ و پروژکتور به چه معناست؟

قبلا گفته شد که رتبه IP همیشه یک عدد دو رقمی است. عدد اول نشان دهنده محافظت این دستگاه در برابر نفوذ اجسام جامد در مقیاس کوچک و عدد دوم نشان دهنده میزان محافظت دستگاه یا سطح خارجی دستگاه الکتریکی مورد نظر در برابر آب و رطوبت است. در نتیجه عدد سمت راست نشان دهنده میزان مقاومت و محافظت در برابر مایعات و عدد سمت چپ نیز میزان مقاومت و محافظت در برابر اجسام جامد کوچک را نشان می دهد.

بدیهی است برای درک اینکه یک وسیله الکتریکی در برابر نفوذ آب و رطوبت مقاومت بالایی دارد و در نتیجه طول عمر آن بیشتر است باید به این نکته توجه داشت که عدد سمت چپ دارای ارزش بالایی است و اگر این عدد زیاد باشد سپس عدد سمت راست نیز باید زیاد باشد. بزرگ باشد زیرا قابل قبول نیست که یکی از این دو عدد بزرگ باشد و دیگری نه، مثلا IP38 بی معنی است زیرا عدد سمت چپ عدد کمی دارد، اما IP68 کاملا قابل قبول است زیرا هر دو اعداد سمت چپ و حق دارای ارزش های بالایی است بر این اساس در این مرحله می توانید بهترین انتخاب را برای محیط مرطوب داشته باشید تا از خسارات مالی و جانی احتمالی جلوگیری کنید.

کاربرد IP در روشنایی چیست؟

مطمئناً سطح حفاظتی متفاوتی برای روشنایی داخلی و خارجی مورد نیاز است، زیرا برای روشنایی مورد استفاده در داخل ساختمان خطر ورود مایعات یا مواد جامد کوچک کمتر است، بنابراین برای صرفه جویی در هزینه، سطح حفاظت باید کمتر استفاده شود، به عنوان مثال IP20 برای فضای داخلی ساختمان مناسب است. اما برای نورپردازی فضاهای باز با استفاده از پروژکتورها، واشر شیرهای مدفون و زیر آب، به درجه بالایی از حفاظت نیاز است.

هنگام خرید لوازم برقی با توجه به محیطی که در آن مورد استفاده قرار خواهد گرفت، باید به درجه حفاظت آنها توجه کرد تا از حداکثر کارایی این دستگاه بهره مند شد. به عنوان مثال در محیط هایی با گرد و غبار زیاد و وسایل روشنایی مانند گور پروژکتورها، پروژکتورهای LED و وسایل روشنایی استفاده می شود، باید درجه حفاظتی مناسبی برای آنها انتخاب شود تا از نفوذ ذرات جامد (گرد و غبار) به داخل وسایل روشنایی جلوگیری شود. جلوگیری و عمر آنها را افزایش دهد.

اعداد در درجه حفاظت IP چه چیزی را نشان می دهند؟

از آنجایی که نمونه هایی ذکر شده است، درجات حفاظتی مختلفی در مکان های مختلف در نظر گرفته شده است که بر قیمت تمام شده، نوع عملکرد و طول عمر دستگاه ها تأثیر می گذارد که در نتیجه این درجه و تعداد بسیار مهم است، به همین دلیل است که در ما به شرح برخی از آنها می پردازیم..

IPXY

رقم اول بیان کننده مقاومت در برابر جامدات

IP0Y: بدون حفاظت
IP1Y: محافظت در برابر اجسام جامد با قطر بیش از 50 میلی متر
IP2Y: محافظت در برابر اجسام جامد با قطر بیش از 12 میلی متر
IP3Y: محافظت در برابر اجسام جامد با قطر بیش از 2.5 میلی متر
IP4Y: محافظت در برابر اجسام جامد با قطر بیش از 1 میلی متر
IP5Y: محافظت عالی در برابر لمس و تماس نزدیک با اجسام جامد و تجهیزات حامل جریان الکتریکی و با محافظت در برابر نفوذ گرد و غبار
IP6Y: محافظت عالی در برابر لمس و تماس نزدیک با اجسام جامد و تجهیزات حامل جریان الکتریکی و با محافظت در برابر نفوذ گرد و غبار
موارد قبلی رقم اول متفاوتی دارند، اما اکنون چند نمونه از رقم دوم متفاوت را بیان می کنیم.

رقم دوم بیان کننده مقاومت در برابر مایعات

IPX0: بدون حفاظت
IPX1: محافظت در برابر قطرات آب که به صورت عمودی سقوط می کنند
IPX2: محافظت در برابر سقوط عمودی قطرات آب تا 15 درجه اختلاف (75 تا 105 درجه)
IPX3: محافظت در برابر پاشش آب و قطرات آب به صورت عمودی تا 60 درجه اختلاف (30 تا 150 درجه)
IPX4: محافظت در برابر پاشش آب و ریزش آب در همه جهات (360 درجه)
IPX5: محافظت در برابر پاشش آب تحت فشار کم در همه جهات
IPX6: محافظت در برابر پاشش آب با فشار بالا در تمام جهات
IPX7: محافظت در برابر غوطه ور شدن در آب تا 30 دقیقه در عمق 15 تا 100 سانتی متری
IPX8: محافظت در برابر غوطه ور شدن طولانی مدت در آب با عمق (تا 3 متر) و فشار بالا

حداقل IP روشنایی (پروژکتور و لامپ) مورد نیاز برای فضاهای بیرونی چقدر است؟

محیط های نورپردازی در فضای باز به چند دسته تقسیم می شوند که در ادامه به شما خواهیم گفت.

دسته اول: این دسته شامل مناطق نظامی می شود که در معرض نور خورشید هستند و دارای عناصر جوی مختلف مانند بارش برف، باران، باد و تگرگ هستند. در نتیجه باید در این مناطق از تجهیزاتی استفاده کرد که بتواند این شرایط را تحمل کند. با توجه به توضیحاتی که در ابتدا داده شد، تجهیزات روشنایی در این مناطق باید دارای IP بالایی باشد که حداقل IP65 باشد، توجه داشته باشید که اگر تجهیزات نورپردازی مانند پروژکتور و وال واشر در مکانی نصب شود که در آب غوطه ور است، var است، مقدار IP بالاتری مورد نیاز است که حداقل IP67 است.

دسته دوم: این دسته شامل مکان هایی می شود که خارج از محیط هستند، اما مستقیماً در معرض باران، برف و تگرگ نیستند. بنابراین این امکانات در مکان های ذکر شده دارای حداقل درجه حفاظتی مورد نیاز IP44 می باشد.

دسته سوم: این دسته به مکان هایی در فضای بیرونی اطلاق می شود که کاملاً عاری از عناصر مضر خارجی مانند باران، تابش مستقیم خورشید، برف و … هستند. مانند پروژکتورها یا واشرهای روی شیرهای سقفی کاملاً از عوامل مضر محیطی دور هستند. برای این دسته از تجهیزاتی با حداقل درجه حفاظت IP23 استفاده می شود.