تفاوت اینورتر و سانورتر؛ کدام انتخاب بهتری است؟

جواب خلاصهٔ خیلی کوتاه:

• اینورتر: فقط DC→AC را انجام می‌دهد. برای کار درست به شارژکنترلر/شارژر جداگانه نیاز دارد. نصب پیچیده‌تر اما انعطاف‌پذیرتر و قابل‌ارتقاتر؛ مناسب توان‌های بالاتر و پروژه‌های حرفه‌ای/اتصال به شبکه.

• سانورتر: دستگاه All-in-One (اینورتر + MPPT + شارژر برق شهر) با مدیریت باتری. نصب ساده و سریع، مناسب خانه/فروشگاه/پروژه‌های کوچک؛ اما انعطاف کمتر و «نقطه خرابی واحد» دارد.

انتخاب سریع

• اگر سادگی، سرعت نصب و هیبرید خورشید/شبکه می‌خواهید → سانورتر.

• اگر مقیاس‌پذیری، سفارشی‌سازی و راندمان/توان بالا می‌خواهید → اینورتر + اجزای جدا.

نکته: معنی «Sunverter» گاهی در بازار جهانی به کنترلر پمپ خورشیدی AC اشاره دارد و با سانورتر خانگی متفاوت است.

توضیحات با جزئیات :

اگر قصد راه‌اندازی یک سیستم خورشیدی یا تأمین برق اضطراری دارید، خیلی زود با دو واژه روبه‌رو می‌شوید: اینورتر و سانورتر. هر دو به‌نوعی برق DC را به AC تبدیل می‌کنند، اما کارکرد، معماری و سناریوی استفاده‌شان یکی نیست. در این مقاله به‌زبان ساده تفاوت‌ها، مزایا و معایب هرکدام را مرور می‌کنیم و چند نکته عملی برای انتخاب بهتر می‌دهیم.

تعریف‌های پایه

اینورتر (Inverter) چیست؟

اینورتر مبدلی است که جریان مستقیم (DC)—مثلاً از باتری یا پنل—را به جریان متناوب (AC) شبیه برق شهر تبدیل می‌کند. اینورترها به‌خودیِ‌خود الزاماً شارژکردن باتری یا مدیریت پنل را انجام نمی‌دهند؛ آن‌ها فقط «تبدیل» می‌کنند. (تعریف عمومی)

سانورتر (Sunverter) چیست؟

در بازار ایران، «سانورتر» معمولاً به دستگاه‌های یکپارچه‌ی همه‌کاره گفته می‌شود که درونِ یک باکس، اینورتر + شارژکنترلر خورشیدی (غالباً MPPT) + گاهی شارژر برق شهر/ژنراتور را کنار هم دارند. یعنی علاوه بر تبدیل DC→AC، باتری را هم مدیریت و شارژ می‌کنند و معمولاً تنظیمات پایه روی خود دستگاه در دسترس است.

این دستگاه‌ها اغلب با باتری‌های 12/24/48 ولت و انواع سیلد اسید، ژل و لیتیومی سازگارند؛ به‌همین دلیل برای پروژه‌های کوچک‌ تا متوسط خانگی محبوب هستند.

توجه به دامنهٔ معنی: در بعضی بازارهای انگلیسی‌زبان، «Sunverter» نام تجاری برخی کنترلرهای پمپ خورشیدی AC (مثل Dayliff Sunverter) است که تمرکزشان روی راه‌اندازی و هیبریدکردن پمپ‌های AC با خورشید/شبکه است؛ این استفاده با تعریف رایج در بازار ایران (آل‌این‌وان خانگی) تفاوت دارد.

تفاوت‌های کلیدی در یک نگاه

همچنین بسیاری از سانورترها خروجی موج سینوسی خالص، MPPT داخلی و ضریب توان 1 دارند که در مشخصات محصولاتی از فروشندگان داخلی نیز قید شده است.

چه زمانی سانورتر بخریم و چه زمانی اینورترِ مجزا؟

سانورتر انتخاب بهتری است اگر:

• می‌خواهید سریع و ساده یک سیستم خانگی/فروشگاهی را بالا بیاورید و دنبال کمترین سیم‌کشی و هماهنگی بین چند دستگاه هستید.
• باتری و پنل‌ها ظرفیت متوسطی دارند (مثلاً 1 تا 5 کیلووات توان نامی دستگاه) و نیاز به MPPT داخلی دارید.
• هیبرید کار کردن بین خورشید/شبکه/ژنراتور برایتان مهم است (خیلی از مدل‌ها چنین قابلیتی دارند).

اینورترِ مجزا (و اجزای جدا) منطقی‌تر است اگر:

• می‌خواهید سیستمی حرفه‌ای و قابل‌ارتقا با بهترین راندمان و کنترل جزءبه‌جزء داشته باشید (MPPT مستقل، شارژر مستقل، اینورتر انتخابی).
• توان‌های بالاتر، کاربری صنعتی یا اتصال به شبکه (آن‌گرید) و فروش برق به شبکه مدنظر است؛ معمولاً از اینورترهای رشته‌ای/مایکرو/هیبرید استفاده می‌شود. (برای تصویر کلی از انواع اینورترهای خورشیدی و غلبهٔ مدل‌های هیبرید در بازارهای امروز نگاه کنید.)
• به تاب‌آوری اهمیت می‌دهید؛ خرابی یک جزء تمام سیستم را نخواباند.

چند نکتهٔ فنی که به تصمیم‌گیری کمک می‌کند

1. مدیریت باتری و ولتاژ نامی
   بررسی کنید دستگاه با ولتاژ باتری شما (12/24/48V) و نوع شیمی (ژل/سیلد/لیتـیوم) سازگار باشد؛ بسیاری از سانورترها این تنوع را پشتیبانی می‌کنند.
2. وجود MPPT داخلی و موج سینوسی خالص
   برای حفاظت بارهای حساس و بهینه‌سازی توان پنل‌ها، به MPPT و Pure Sine توجه کنید—در سانورترهای رایج بازار این‌ها معمولاً استاندارد است.
3. هیبرید واقعی vs. سوئیچینگ ساده
   برخی مدل‌ها می‌توانند واقعاً بین خورشید/شبکه به‌صورت هم‌زمان یا با اولویت‌دهی کار کنند (هیبرید)، نه فقط جابه‌جایی قطع‌و‌وصل؛ در مشخصات محصول دنبال این نکته باشید.
4. معنای «سانورتر» در کاربری پمپاژ
   اگر پروژه‌تان پمپ آب AC است، «Sunverter» ممکن است دقیقاً به معنای کنترلر پمپ خورشیدی AC باشد (Dayliff Sunverter) که با شبکه/ژنراتور نیز هیبرید می‌شود. این دستگاه با سانورتر خانگی آل‌این‌وان فرق دارد.

برای مثال : 

• خانه یا ویلای خارج شهر با مصرف متوسط
  یک سانورتر 3–5 کیلووات با MPPT داخلی + باتری 48V و چند استرینگ پنل، نصب سریع و مدیریت ساده می‌دهد؛ بعداً هم می‌توانید پک باتری را ارتقا دهید.
• فروشگاه/کافه با بارهای حساس (کولر، یخچال، POS)
  سانورتر موج سینوسی خالص با هیبرید شبکه/ژنراتور، وقفه را کم و نصب را ساده می‌کند. اگر رشدِ بار ناگزیر است، معماری ماژولار با اینورتر/MPPT جدا آینده‌نگرتر است.
• سقف صنعتی با اتصال به شبکه و هدف صادرات برق
  از اینورترهای رشته‌ای/هیبرید استانداردِ متصل به شبکه استفاده کنید (نه آل‌این‌وان خانگی). انتخاب برند/مدل به طراحی و استانداردهای اتصال شبکه بستگی دارد.
• پمپاژ آب کشاورزی با موتور AC
  «Sunverter» به‌معنای کنترلر پمپ خورشیدی AC (مثل Dayliff) می‌تواند مستقیماً پمپ را با پنل راه‌اندازی کند و در مواقع لازم از شبکه/ژنراتور کمک بگیرد.